Szkocja 2012

piekarz24

W związku z 70. rocznicą powstania 1. Dywizji Pancernej reprezentacja Beskidzkiego Stowarzyszenia Maczkowców w dniach 30 lipca – 3 sierpnia 2012 roku odwiedziła Szkocję – kraj formowania dywizji generała Stanisława Maczka. W wyprawie wzięli udział: Monika Stasik, James Jurczyk, Dominik Grzegorzek, Zbyszek Jakubowicz, Adam Rutkiewicz, Olek Rutkiewicz a także nasz kolega z Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Poland” z Bydgoszczy – Andrzej Szukalski.

Zapraszam do oglądnięcia galerii:

Szkocja przywitała nas ładną pogodą. Po zakwaterowaniu się w hotelu udajemy się na spacer podziwiając piękno Edynburga:

31 lipca wyruszamy na północ od Edynburga aby odwiedzić miejsca związane z pobytem naszych żołnierzy na Szkockiej ziemi. Pierwszym punktem programu była wizyta w Dupplin Castle. W czasie wojny w zamku tym znajdował się polski szpital wojenny, w którym leczono także rannych żołnierzy 1. Dywizji Pancernej. Niestety po przyjeździe okazało się, że posiadłość znajduje się w prywatnych rękach. Niezrażeni tym faktem postanowiliśmy wjechać na teren majątku. Po przejechaniu kilkuset metrów asfaltową drogą, zauważyliśmy nadjeżdżającego Citroena. Zatrzymaliśmy się w oczekiwaniu na solidny op….. Tak też się stało. Starszy jegomość w kraciastej marynarce i kaszkiecie przywitał nas oschłym „Could you tell me where are you going?” Rozpoczęły się nasze tłumaczenia. W pewnym momencie nasz szanowny rozmówca(nadaliśmy mu kryptonim „Lord” Smile

) zadał pytanie: „ Did you come from Poland”. Gdy usłyszał nasze „yes!” rozmowa nabrała innego charakteru. Na pierwotnie posępnej twarzy namalował się uśmiech a oczy zabłysnęły. „Lord” zaczął nam opowiadać o historii szpitala i o tym, że w latach 50. posiadłość trafiła w ręce jego rodziny a teraz jej właścicielem jest jego syn. Niestety w latach 60. zamek został zburzony (sic!) a na jego miejscu postawiono rezydencję. Wspominał także, że jeszcze długo po wojnie ich służba składała się głównie z Polaków, których wspominał ze swego rodzaju rozrzewnieniem. „Lord” chciał się z nami umówić na dłuższą pogawędkę, niestety z braku czasu musieliśmy odmówić. Na koniec tego niezmiernie miłego spotkania „lord” pochwalił się, że niedawno czytał książkę o „Wojtku” – niedźwiedziu z II Korpusu Polskiego. Było to niezwykle sympatyczne i dla mnie wzruszające spotkanie.

Kolejnym miejscem, które odwiedziliśmy był cmentarz w Perth . Znajduje się tam największa ilość polskich mogił wojennych w całej Szkocji.

Chwila zadumy:

Pod pomnikiem składamy przywiezioną z Polski wiązankę i zapalamy znicz:

Wizytujemy Forfar…:

… oraz Dundee. W Victoria Dock zacumowany jest HMS „Unicorn” najstarszy okręt Royal Navy. Warto nadmienić, że w Dundee bazował nasz ORP „Orzeł”:

St. Andrews jest miastem magicznym. To tam stacjonowało dowództwo I Korpusu.
Mozaika na kościele:

Pomnik gen. Sikorskiego:

piekarz24

1 sierpnia spędziliśmy na zwiedzaniu Edynburga. Najpierw odwiedziliśmy Royal Infirmary – siedzibę Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Edynburgu. Warto przypomnieć, że w czasie wojny w Edynburgu działał Polski Wydział Lekarski. Wielu absolwentów tej uczelni służyło w PSZ, także w 1. Dywizji Pancernej. Gościła nas pani dr Długołęcka-Graham oprowadzając nas po ekspozycji dotyczącej historii PWL. Pani Doktor za wszystko serdecznie dziękujemy!

Po wizycie w szpitalu udaliśmy się pod dom generała Maczka:

Byliśmy na dziedzińcu starej siedziby Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu W Edynburgu, gdzie znajduje się tablica upamiętniająca PWL:

Zamek na skale:

Na zamku znajduje się muzeum wojskowe z niezwykle ciekawą ekspozycją. Prezentowany jest tam mundur polskiego oficera. Niezwykle sympatyczny jest podpis pod nim, głoszący, że II wojna światowa kojarzy się Szkotom głownie z pobytem Polaków na ich ziemi:

Wieczorem udajemy się na cmentarz w Edynburgu aby odwiedzić grób dziadków naszego prezesa. Po drodze z ciekawością zerkamy w stronę edynburskich wrzosowych wzgórz. Mamy zamiar wejść na nie następnego dnia:

Na większości szkockich cmentarzy można spotkać mogiły wojenne. Pochodzą one głównie z okresu I wojny światowej. Przechadzając się po nekropoliach zobaczyć można jak olbrzymie piętno odbiła Wielka Wojna na szkockiej społeczności.

Na cmentarzu mieliśmy kolejne miłe spotkanie. Pani ze zdjęcia jest w połowie Polką – jej ojciec był żołnierzem PSZ, mama Szkotką. W portfelu do dziś nosi fragmenty Pay Booka ze zdjęciem ojca w battledressie.

Wieczór kończymy w pubie. Ku naszej uciesze cydr w Wielkiej Brytanii jest napojem równie popularnym, co w Normandii:

piekarz24

Jak planowaliśmy, tak zrobiliśmy. W piątek stanęliśmy na szczycie Arthur’s Seat skąd roztacza się piękny widok na miasto i Zatokę Forth:

Po południu jedziemy na kolejny cmentarz, gdzie znów składamy wieniec i zapalamy znicz:

Braterstwo:

Może ktoś jest w stanie mi pomóc. Czy to jest grób płk. Mariana Wierońskiego – dowódcy 3. Brygady Strzelców, zdymisjonowanego po Normandii?

Dzień kończymy nad Zatoką Forth

Szkocja to piękny kraj, a pamięć o Polakach jest wśród Szkotów wciąż żywa. Na każdym kroku napotykaliśmy się na polskie ślady. O Polsce i Polakach nie dajemy Szkotom zapomnieć za sprawą „nowej” emigracji. Wyprawa była niezmiernie udana a ekipa bardzo sympatyczna. Do Edynburga na pewno jeszcze wrócimy.